Sau Chị dâu, Khương Ngọc đã vội vàng trở lại màn ảnh rộng với Cục vàng của ngoại.Khán giả nửa đùa nửa thật nói có thể đạo diễn đã “bắt trúng long mạch” của dòng phim gia đình, bí quyết giúp anh làm nên thành công trăm tỷ đồng của tác phẩm ra mắt năm ngoái.

Lần tái xuất này, Khương Ngọc chọn kể về tình cảm bà cháu, mẹ con. Phim xoay quanh hai gia đình vốn là hàng xóm thân thiết. Bên này là nhà bà Hậu (Việt Hương), chủ một xe bán cà phê. Một tay bà chăm sóc, nuôi nấng người cháu ngoại tên Su từ khi lọt lòng, tới lúc cắp sách đi học rồi trở thành thiếu nữ.

Bên kia là nhà bà Khanh (Hồng Đào), kinh tế khá giả hơn, sống cùng vợ chồng con gái và cháu gái cũng trạc tuổi cháu bà Hậu. Hai gia đình vốn gắn bó, thường xuyên ghé nhà nhau chơi, cho tới ngày biến cố xảy ra khi bà Hậu bị con gái bà Khanh giật hụi…

Góc nhìn về mâu thuẫn thế hệ

Cục vàng của ngoại để lại ấn tượng ban đầu là câu chuyện với motif quen thuộc về đề tài gia đình. Phim xoay quanh mâu thuẫn của nhiều thế hệ khi chung sống dưới một mái nhà, cấu tứ dễ bắt gặp ở dòng phim gia đình tại châu Á.

Khương Ngọc chọn tiếp cận chủ đề này từ một điểm nhìn trắc trở: ca sinh nở đầy khó khăn của Thương (Băng Di), con gái ruột bà Hậu. Bé Su ra đời không có cha, mẹ lại gần như trầm cảm, chẳng mấy đoái hoài con cái. Trách nhiệm nuôi Su rốt cuộc lại về tay ngoại – bà Hậu – người cũng đang phải một tay lèo lái, cáng đáng kinh tế gia đình.

Từ góc nhìn ấy, đạo diễn dàn trải câu chuyện bằng nhịp điệu tương đối chậm, tập trung vào những chi tiết nhỏ và xung đột thầm lặng giữa các thế hệ trong ngôi nhà. Điều khác biệt là Khương Ngọc không đi theo việc đẩy kịch tính đơn thuần, mà chọn lối kể slice of life với bốn mùa, có thể coi như bốn giai đoạn cuộc đời. Ở mỗi giai đoạn, biến cố mới xuất hiện, điểm thêm một vài màu sắc mới vào bức tranh tình cảm gia đình.

Không cao trào mới mẻ hay plot-twist ngoạn mục, Cục vàng của ngoại, ở phương diện nào đó, tựa cuốn nhật ký ghi lại một hành trình cảm xúc với nhiều thăng trầm. Khương Ngọc khiêu khích sự chờ đợi của người xem, nhưng cũng đủ khôn khéo khi gieo vào đó những xung đột ngày càng rõ rệt giữa các thế hệ trong một gia đình, của mẹ với con gái, của bà với người cháu.

Cục vàng của ngoại tiếp tục khai thác yếu tố mâu thuẫn gia đình

Kịch bản xây dựng theo cấu trúc bốn mùa là lựa chọn mạo hiểm. Sở dĩ nói như vậy vì một mặt, nó gợi cảm giác về dòng thời gian trôi trước mắt người xem, cho phép các bước ngoặt cuộc đời nhân vật được trải ra tự nhiên. Nhưng mặt khác, nó cũng khiến chuyện phim khó đẩy cao trào bùng nổ, khi mạch cảm xúc sau mỗi điểm dừng dễ bị đứt gãy.

Những mâu thuẫn được gieo xuống, từ cuộc cãi vã nảy lửa giữa bà Hậu và Thương về chuyện cô không chồng mà chửa, chuyện bao năm qua Thương uất nghẹn vì mẹ ruột “mở miệng là chì chiết”, quá sức chịu đựng nên bỏ nhà đi biệt, rồi chuyện bà Hậu bị giật hụi, vừa nuôi cháu lại ôm thêm gánh nặng kinh tế… Để rồi, thông điệp về tình cảm gia đình dần được làm bật lên giữa những bi kịch ấy.

Trung tâm câu chuyện vẫn là tình cảm của người bà dành cho đứa cháu nhỏ. Qua bao biến cố, tình cảm ấy chưa bao giờ phai nhạt, thậm chí càng đậm màu hơn. Bà tần tảo, nín nhịn, chịu đựng nhiều nỗi đau và không tiếc hy sinh vì con, vì cháu. Nhưng cách yêu thương của bà đâu được lớp trẻ đón nhận. Trưởng thành trong vòng tay đầy hơi ấm của ngoại, Su lại muốn “phá kén”, không thích đi theo con đường an toàn mà ngoại muốn chọn.

Cả hai không thể tìm được điểm chung trong mỗi câu chuyện, không tìm được điểm kết nối của tình thương và sự thấu hiểu. Đó là bi kịch lớn nhất phim – bi kịch về sự mất kết nối giữa các thế hệ.

Nó “di truyền” từ mối quan hệ của bà và mẹ, cho tới mối quan hệ giữa bà với cháu, hay thậm chí cả mẹ với con.

Thiếu đột phá

Lựa chọn chủ đề an toàn, điều khán giả chờ đợi ở Cục vàng của ngoại là sự xử lý chắc tay trong kịch bản, đem đến góc nhìn mới về cách những người phụ nữ bước qua bi kịch.

Sự đột phá đó, hoặc phải đến từ thế hệ đi trước, khi cố gắng gỡ bỏ giới hạn vô hình của tình yêu – nơi họ học cách yêu chính mình sau khi đã hy sinh quá nhiều, và thay đổi quan niệm về cách trao – nhận tình cảm. Hoặc, nó tới từ lớp trẻ, khi dám bứt phá để gỡ bỏ rào cản thế hệ, tìm được sợi dây kết nối với đấng sinh thành.

Tiếc là Khương Ngọc lại an toàn, hơi loay hoay trong việc đi tìm lời giải cho bài toán mâu thuẫn thế hệ. Việc chủ đích phán xét ai đúng, ai sai là không cần thiết, nhưng điều Cục vàng của ngoại thiếu là sự quyết liệt trong việc gỡ nút thắt cho nhân vật.

Người bà của Việt Hương xây dựng theo một hình mẫu lý tưởng, khi cả đời nín nhịn, hy sinh vì con cháu, tới mức mà nỗi khổ, nỗi ấm ức của nhân vật bị nén tới tận cùng, chẳng biết tâm sự với ai. Việc ép nhân vật phải khổ từ đầu tới cuối dễ câu sự xúc động của những người xem mau nước mắt, nhưng thực tế không đem lại thông điệp sâu sắc cho câu chuyện.

Bà Hậu, cho tới tận những phút cuối cùng, cũng chưa thể trút bỏ được gánh nặng tâm lý và định kiến kìm kẹp mối quan hệ của bà với con cháu suốt bao năm. Việt Hương tất nhiên vẫn thể hiện tốt sự khắc khổ, cùng những sắc thái tâm lý nhân vật khi đi qua nhiều sóng gió. Chỉ là nhân vật của chị chưa đủ sự chuyển hóa, tỉnh ngộ – điều lẽ ra phải có ở vị thế của một vai chính.

Đặt cạnh bà Hậu của Việt Hương là bà Khanh với những nét tính cách cực kỳ đối lập. Nhân vật của Hồng Đào được xây dựng trội hơn hẳn, khi hành trình cảm xúc lẫn những biến động tâm lý của bà Khanh để lại ấn tượng chân thật hơn. Bà Khanh sống thực tế, có chút bỗ bã, nhưng đủ tỉnh táo trước biến cố, và không vì vậy mà tình cảm dành cho con cháu ít hơn bà Hậu.

Sự hóm hỉnh của nhân vật trong những cảnh đùa giỡn, buột miệng nói vui, cho tới khi sụp đổ vì đứt gãy mối quan hệ với con gái, và một hành trình thức tỉnh để tìm lại sự thanh thản cho chính mình, đều được lột tả sinh động dưới màn hóa thân của Hồng Đào.

Về phía thế hệ trẻ, nhân vật bé Su hiện lên có phần mờ nhạt. Trưởng thành và mang theo những vết sẹo tâm lý, từ thiếu vắng hơi ấm mẹ ruột, chứng kiến mẹ bị đánh ghen, tới khi bị bạn học bắt nạt trên trường… tác động của những bi kịch ấy tới tâm lý và tính cách của nhân vật chưa đủ thuyết phục.

Từ chối đi theo con đường mà ngoại muốn chọn, Su thích tự lập kinh doanh, chứng minh cho ngoại thấy cô hoàn toàn có thể thành công. Mâu thuẫn ở chỗ cô từ chối sự quan tâm và dẫn dắt, thế nhưng lại ăn trộm vàng của ngoại để hùn vốn kinh doanh với bạn, để rồi bị lừa mất trắng. Sự hối lỗi của Su xảy ra muộn màng khi bà Hậu gặp biến cố sức khỏe. Kiểu bi kịch như vậy có phần khuôn sáo. Trong khi sự nỗ lực của thế hệ trẻ đập vỡ rào cản thế hệ, hoặc chí ít là chứng minh bản thân trên con đường chạm tới ước mơ, hiện lên hời hợt và nửa vời.

Với những lỗ hổng và đổ gãy trong đường dây câu chuyện, Cục vàng của ngoại chưa phải một tác phẩm quá ấn tượng. Dẫu vậy, nhờ điểm sáng diễn xuất và những tình tiết gần gũi về tình cảm gia đình, phim vẫn có thể chạm đến một bộ phận người xem không quá đặt nặng về thông điệp.

Minh Hằng

Nguồn: https://tienphong.vn/cuc-vang-cua-ngoai-co-viet-huong-hong-dao-nhieu-lo-hong-thieu-dot-pha-post1788980.tpo