Cả ổi hồng và ổi trắng đều có giá trị dinh dưỡng, nhưng khác nhau đôi chút về thành phần:

1. Ổi trắng – ‘người bạn’ của hệ tiêu hóa và đường huyết ổn định

Ổi trắng nổi bật nhờ hàm lượng chất xơ cao hơn, đặc biệt ở phần thịt gần vỏ và quanh hạt. Chất xơ này giúp làm chậm quá trình hấp thu đường (glucose) vào máu, từ đó giúp ổn định đường huyết sau bữa ăn – yếu tố quan trọng với người mắc tiểu đường hoặc hội chứng chuyển hóa.

Ngoài ra, chất xơ trong ổi trắng còn tăng cảm giác no, hạn chế thèm ăn và giảm xu hướng ăn vặt không lành mạnh. Bên cạnh đó, nó còn hỗ trợ hoạt động tiêu hóa, giúp điều hòa nhu động ruột, phòng táo bón và giảm cholesterol LDL (loại cholesterol “xấu”) – qua đó góp phần bảo vệ sức khỏe tim mạch.

Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị, nên ăn ổi cả vỏ (sau khi rửa thật sạch hoặc ngâm nước muối loãng) để tận dụng tối đa lượng chất xơ và vitamin C – hai dưỡng chất chủ lực giúp kiểm soát đường huyết và tăng cường miễn dịch. Tuy nhiên, người có dạ dày yếu hoặc dễ đầy hơi nên ăn lượng vừa phải và tránh ăn khi bụng đói.

2. Ổi hồng – giàu chất chống oxy hóa, tốt cho tim mạch và tuyến tụy

Sắc hồng đặc trưng của ổi bắt nguồn từ lycopene – một chất chống oxy hóa mạnh thuộc nhóm carotenoid, cũng là hoạt chất tạo màu cho cà chua chín. Lycopene giúp bảo vệ tế bào khỏi stress oxy hóa, từ đó giảm nguy cơ bệnh tim mạch, tổn thương mạch máu và một số loại ung thư.

Khi kết hợp cùng vitamin C, lycopene góp phần trung hòa các gốc tự do, bảo vệ mô tuyến tụy – cơ quan sản xuất insulin – và thành mạch máu khỏi tổn thương do đường huyết cao. Điều này đặc biệt quan trọng với người bị tiểu đường hoặc có nguy cơ rối loạn chuyển hóa.

Phần thịt ổi hồng có vị ngọt dịu tự nhiên hơn ổi trắng, nhưng ảnh hưởng đến đường huyết rất nhỏ nhờ lượng chất xơ dồi dào giúp làm chậm hấp thu đường. Theo Tiến sĩ Rashi Agrawal, Chuyên gia Nội tiết – Bệnh viện Kokilaben Dhirubhai Ambani (Navi Mumbai, Ấn Độ): Khi ăn ổi nguyên trái – dù là hồng hay trắng – cơ thể sẽ nhận được sự kết hợp hoàn hảo giữa chất xơ, chất chống oxy hóa, vitamin và khoáng chất. Điều này giúp cân bằng chuyển hóa, giảm dao động đường huyết sau bữa ăn và bảo vệ tế bào khỏi tổn thương oxy hóa.

3. Loại nào tốt hơn cho người tiểu đường?

Cả hai loại ổi đều giàu chất xơ, vitamin và ít đường, rất phù hợp cho người tiểu đường. Tuy nhiên, theo chuyên gia dinh dưỡng Edwina Raj – Trưởng phòng Dịch vụ Dinh dưỡng lâm sàng, Bệnh viện Aster CMI (Bengaluru, Ấn Độ), ổi hồng thường được xem là lựa chọn tốt hơn cho người mắc tiểu đường, nhờ chứa nhiều chất chống oxy hóa lycopene và hàm lượng chất xơ ổn định, giúp làm chậm hấp thu đường, do đó giữ đường huyết ổn định và bảo vệ tim mạch.

Ổi trắng cũng có giá trị dinh dưỡng cao – đặc biệt tốt cho tiêu hóa và miễn dịch, nhưng ít chất chống oxy hóa hơn một chút so với ổi hồng. Vì thế, nếu chỉ chọn một loại, người tiểu đường có thể ưu tiên ổi hồng; còn tốt nhất là thay đổi xen kẽ để tận dụng lợi ích của cả hai.

Bổ sung ổi vào thực đơn cùng với rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt và nguồn đạm nạc giúp tăng hiệu quả kiểm soát đường huyết và hỗ trợ chuyển hóa năng lượng. Tuy nhiên, thay vì quá chú trọng vào việc chọn ổi hồng hay ổi trắng, điều quan trọng là ăn toàn bộ trái ổi, bao gồm cả phần thịt và vỏ (sau khi rửa sạch), để tận dụng trọn vẹn nguồn chất xơ, vitamin C, lycopene và các khoáng chất tự nhiên.

4. Lưu ý khi ăn ổi ở người tiểu đường

Dù ổi là loại trái cây thân thiện với người tiểu đường, việc ăn sai cách vẫn có thể làm tăng đường huyết hoặc gây khó tiêu.

Dưới đây là một số lưu ý khi ăn ổi:

4.1 Không ăn quá nhiều: Chỉ nên ăn 1 – 2 quả ổi nhỏ mỗi ngày (tương đương khoảng 150 – 200g). Ăn quá nhiều có thể gây đầy hơi hoặc tăng lượng đường hấp thu.

4.2 Ăn đúng thời điểm: Tốt nhất nên ăn ổi giữa hai bữa chính, tránh ăn ngay sau bữa ăn để không làm đường huyết tăng nhanh.

4.3 Ưu tiên ăn nguyên quả:Nên ăn cả phần thịt và vỏ (sau khi rửa sạch hoặc gọt mỏng lớp vỏ ngoài nếu nhạy cảm), không nên ép nước ổi, vì nước ép làm mất chất xơ – yếu tố giúp kiểm soát đường huyết.

4.4 Không thêm muối, đường hoặc chấm gia vị: Việc thêm muối hoặc đường sẽ làm mất lợi ích sức khỏe và có thể ảnh hưởng huyết áp hoặc đường huyết.

4.5 Thận trọng với người có vấn đề tiêu hóa: Người bị đầy hơi, viêm dạ dày, hội chứng ruột kích thích hoặc táo bón nặng nên ăn lượng nhỏ và theo dõi phản ứng của cơ thể, vì hạt ổi có thể gây khó chịu nếu nhai không kỹ.

4.6 Kết hợp chế độ ăn cân bằng: Ổi chỉ là một phần của chế độ ăn lành mạnh. Người tiểu đường nên duy trì bữa ăn nhiều rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, đạm nạc và ít chất béo bão hòa để kiểm soát tốt đường huyết và cân nặng.

Theo y học cổ truyền, ổi có vị ngọt hơi chát, tính ấm, giúp kiện tỳ, tiêu thực, cầm tiêu chảy và thanh nhiệt. Vì vậy, ổi không chỉ là món ăn mà còn là “vị thuốc lành” khi dùng đúng cách. Người tiểu đường có thể chọn ổi hồng nếu muốn tăng cường chống oxy hóa và bảo vệ tim mạch, hoặc ổi trắng nếu chú trọng miễn dịch và tiêu hóa. Dù là loại nào, ổi vẫn là lựa chọn tốt trong chế độ ăn kiểm soát đường huyết khoa học.

Bài viết mang tính chất tham khảo, người bệnh nên trao đổi với bác sĩ điều trị trước khi thay đổi chế độ ăn hoặc bổ sung thực phẩm mới vào thực đơn hàng ngày.

DS. Thu Giang